Уявіць сабе айчыннае раслінаводства без рапсу ўжо немагчыма. Гэта сельскагаспадарчая культура распаўсюджана па ўсёй Беларусі. А квітнеючыя рапсавыя палі прыцягваюць многіх аматараў яркіх мастацкіх здымкаў. Культывуецца рапс і на палях ААТ «Дубрава-2013».
– У нашай краіне рапс пачалі масава культываваць прыкладна два дзясяткі гадоў таму, – расказвае галоўны аграном гаспадаркі Анатолій Цярэшчанка. – На палях ААТ «Дубрава-2013» вырошчваецца азімы рапс. Пад гэту культуру сёлета адведзена 210 гектараў. Вырошчваць яе для сельгаспрадпрыемства выгадна – закупачная цана на насенне высокая.
Субяседнік адзначыў, што рапс – алейная культура. Расліна адносіцца да сямейства крыжакветных. У розных галінах народнай гаспадаркі прымяняецца не толькі алей. Жмых, што ўтвараецца пры яго атрыманні, – каштоўная вітамінізаваная кармавая дабаўка для буйной рагатай жывёлы. Акрамя таго, рапс – добры меданос.
– Каб культура давала высокі ўраджай, неабходна дасканала выконваць усе агратэхнічныя параметры, – працягвае Анатолій Міхайлавіч. – Перш за ўсё гэта тычыцца падрыхтоўкі глебы, унясення ўгнаенняў, іншых агратэхнічных мерапрыемстваў. Аптымальныя тэрміны для пасадкі азімага рапсу – першая дэкада жніўня. Завяршыцца кампанія павінна да 20-25 жніўня. Убіраюць культуру ў сярэдзіне ліпеня. Затым поле можна выкарыстаць згодна са схемай севазвароту.
Як адзначыў Анатолій Цярэшчанка, для рапсу вельмі важная першая вясенняя азотная падкормка. Яна не толькі падтрымае расліну пасля перыяду зімовага пакою, але і паспрыяе фарміраванню дадатковых бакавых галін. У выніку ўраджайнасць культуры значна павялічыцца.
Важныя таксама ахова раслін ад шкоднікаў, барацьба з пустазеллем. Культура вельмі ўспрымальная да ўнясення мікраўгнаенняў. У выніку павялічваецца ўраджайнасць культуры, павышаецца якасць рапсавага алею. Да таго ж неабходна падабраць той гатунак рапсу, які адпавядае глебава-кліматычным умовам пэўнай мясцовасці.
– Нягледзячы на тое, што рапс у Беларусі пачалі масава культываваць даволі нядаўна, спажыўцы ацанілі культуру па заслугах. Многія гаспадыні прымяняюць рапсавы алей у прыгатаванні ежы, для кандытарскіх вырабаў. У далейшым выкарыстанне рапсу будзе толькі павялічвацца, – зазначыў субяседнік.
У тэму. Па меркаванні вучоных, рапс – адна з найбольш старажытных сельскагаспадарчых культур, якую пачалі вырошчваць яшчэ некалькі тысяч гадоў таму. Яго паходжанне звязана з Заходняй Азіяй, верагодна, з раёнамі Міжземнамор’я і Блізкага Усходу. У антычную эпоху расліны выкарыстоўвалі галоўным чынам дзеля алею, які атрымлівалі з насення. Рапсавы алей ужывалі ў ежу, а таксама для асвятлення.
У Сярэднія вякі культура распаўсюдзілася па Еўропе, асабліва ў Германіі і Францыі. Тут рапс сталі актыўна выкарыстоўваць у сельскай гаспадарцы дзякуючы яго высокай ураджайнасці і здольнасці расці нават на бедных глебах. Сёння культура адна з найважнейшых алейных у свеце.
Тэкст і фота: Алег БЯГАНСКІ